Let op: deze pagina wordt tijdens de bouw van de rijtuigen telkens bijgewerkt
Bouwverslag van M.B.S. AB 1 en AB 7
Met de bouw van Maas Buurt Spoorweg mij. rijtuigen AB 1 en AB 7 is op 17 september 2021 gestart.
Er lagen nog profielen voor beide frames op voorraad.
Het ligt in de bedoeling om een aanvulling van twee rijtuigen te kunnen vormen op tramstel D III.
Een voorbeeld hiervan is de onderstaande afbeelding, waarbij de D III met twee extra rijtuigen op 1 juli 1940 onderweg is van Nijmegen naar Gennep, ter hoogte van het Molenaarshuis en kort voor de halte in Molenhoek (dit pand bestaat nog steeds en de tramhalte is nu bushalte).
Foto: W.D.J. Cramer (archief N.V.B.S.)
.jpeg)
Een kopie van de originele tekening van M.B.S. AB 12, AB 13 en AB 14 is gebruikt voor de bouw van beide rijtuigen en waar nodig in maatvoering aangepast, de rijtuigen AB 1 - 10 waren in werkelijkheid 20 cm korter (in model is dit 8,9 mm), in model zullen de AB 1 en de AB 7 gelijk zijn aan de AB 14.
_JPG.jpg)
17 september 2021,
De beide frames van de M.B.S. rijtuigen, hier al gedefinieerd als AB 1 en AB 7, zijn op lengte gemaakt voor constructie.
Het bouwen van beide rijtuigen zal tegelijkertijd en op dezelfde wijze gebeuren als de bouw van de AB 14.
Van de AB 7 zal een van de twee lange profielen uit twee aan elkaar gelaste delen bestaan, dit maakt voor
het rijtuig zelf, de stijfheid van het frame en het eindresultaat niets uit en zal niet zichtbaar zijn.
18 september 2021
Het tweede frame deel van de AB 7 is aan elkaar gelast.
Twee van deze gelijke framedelen vormen dan samen weer het frame.
De beide gelijke framedelen
Beide framedelen zijn samengesteld tot één frame, in dit geval dat van de AB 7.
Voor de AB 1 is uiteraard dezelfde procedure toegepast.
Links in het midden van het frame is het koppelstuk van de twee stukken profiel te zien.
Op het dak van de AB 14 liggen de frame profielen klaar voor de AB 1...
_JPG.jpg)
19 september 2021
De frames van de AB 1 (links), de AB 7 (midden) en de voltooide AB 14 (rechts) naast elkaar in de werkplaats.
De AB 1 en AB 7 staan op hun (nog niet aangepaste) draaistellen met tijdelijke assen.
Net als bij standaard L.G.B. rijtuigen, hebben deze rijtuigen de koppelingen aan de draaistellen gemonteerd, niet aan het frame.
Bij de AB 14 zijn de koppelingen wel aan de wagenbak gefixeerd, maar dit heeft tot op heden nog geen problemen opgeleverd.
Dan blijft de regel dat de minimale boogstraal van het spoor 1000 mm moet zijn, dit is een bewuste keuze geweest.
Bogen kleiner dan dit zullen onherroepelijk ontsporingen tot gevolg hebben.
Beide rijtuigen krijgen t.z.t. ook gelagerde assen met stroomafname.
De volgende stap is het aanbrengen van het stoot- en trekwerk, de lichtgasreservoirs, de extra gewichten, de opstaptreden, de vele framesteunen van de bakken en de frame ondersteuningen.
Hiervoor zijn de benodigde onderdelen besteld en het wachten is nu op de levering ervan...
_JPG.jpg)
22 september 2021
Van beide frames zijn de gewichten (+/- 300 gram elk) gefixeerd om de goede loopeigenschappen te waarborgen.
Omdat de rijtuigen een houten opbouw krijgen, is het eigen gewicht niet toereikend.
Ook zijn de draaistelkommen en de taatsen aangebracht en de gelagerde assen besteld.
Eén set gelagerde assen, benodigd voor één enkel draaistel, kost €44,90...
Voor twee rijtuigen is dit dus 4x, maar dan zijn de loopeigenschappen meer dan uitstekend.
De draaistellen zijn inmiddels aangepast (de bussen voor de stroomafname stiften zijn verwijderd) en de koppelingen zijn aangebracht.
_JPG.jpg)
16 oktober 2021
De beide frames in een volgend stadium, waarbij het frame van de AB 7 nu alle kleine details gesoldeerd heeft.
Voor de AB 1 zal dat vandaag gebeuren, waarna de volgende stap het aanbrengen van de vloerplaten volgt.
Voortijds zullen beide frames eerst zwart geschilderd worden.
Deze nieuwe methode pas ik voor het eerst toe, zodat het houtwerk van de bakken geen zwarte verfvegen krijgt, wat
nadien moeilijk te verwijderen is.
Ook hebben beide rijtuigen hun definitieve gelagerde assen, zoals eerder aangegeven.
Per draaistel krijgt elke as een connector die weer op een print wordt gekoppeld, zodat voor onderhoud niets los gesoldeerd hoeft te worden.
De bufferplaten worden binnen afzienbare tijd gemonteerd, maar voor het schilderen (de bufferhulzen zijn nog niet op maat gemaakt).
17 oktober 2021
M.B.S. AB 7 is met de montage van de opstaptreden en framesteunen als eerste gereed voor verdere afbouw.
Op de lichtgastank en de bufferplaten na (deze zijn in bestelling) kan begonnen worden met de bovenbouw.
De M.B.S. AB 1 volgt spoedig...
Achter de AB 7 staat de EL 104.
_JPG.jpg)
21 oktober 2021
Detailfoto van de electrische installatie onder de wagenvloer van de M.B.S. AB 1.
De printplaat bevat eigenlijk alleen maar doorverbindingen en twee connectors (links aan de printplaat), waaraan beide stroomafnemende assen worden aangesloten.
Blauw is Rail +, Grijs Rail -, Rood verlichting + en Zwart verlichting -.
Voor dit principe is gekozen om het onderhoud te vereenvoudigen, beide rijtuigen zijn gelijk hierin.
21 oktober 2021
M.B.S. AB 1 ligt ondersteboven en de M.B.S. AB 7 staat erachter, gereed voor de bovenbouw.
Beide frames zijn al zwart geschilderd.
Achter de AB 7 staat nog de EL 104.
24 oktober 2021
Uittekenen en uitsnijden van de (binnen)zijwanden en tussenschotten van de AB 1.
Aan de zes tussenschotten worden nog de buitenste twee eindschotten toegevoegd in teak.
Deze eindschotten zijn zichtbaar op de balcons.
Alle tussen schuifdeuren zullen gesloten worden uitgevoerd, het is zinloos om deze beweegbaar te maken, zeker als het dak permanent zal worden verlijmd met de wagenbak.
Ook de balcon schuifdeuren naar buiten zullen worden gefixeerd.
30 oktober 2021
Van de AB 1 zijn reeds de wanden gemonteerd, ernaast de nog lege AB 7.
De constructie is gelijk aan de AB 14 (schuin erachter), waarbij duidelijk deze wijze van bouwen zichtbaar is.
Eerst de binnenwanden en tussenschotten, dan tegen de binnenwanden de ruitplaten (dit geeft de bak de stevigheid) en als
laatste de teakhouten buitenzijde (van binnen naar buiten-principe).
Van de AB 7 liggen deze binnenwanden en ruitplaten al klaar, de tussenschotten moeten nog gesneden worden.
De deze week geleverde nazending van een eerdere order voor profielen, gaf de gelegenheid om ook de bufferplaten
op beide rijtuigen te monteren.
De benodigde geprofileerde houten platen voor de bankjes is ook geleverd, zodat ook deze kunnen worden gemaakt.
Voor de AB 14 is één extra dubbel bankje gemaakt, deze komt in een van beide rijtuigen (deze ligt met orderformulier op het dak van de EL 104).
21 januari 2022
Na de voltooiing van B.S.M. 10 pakken we de draad op voor deze twee M.B.S. rijtuigen.
Van de AB 1 was de opbouw 2 mm te hoog, dus kon alles weer van het chassis gedemonteerd worden, om deze aanpassing door te voeren.
Tijdens deze demontage verloor het chassis alle opstaptreden, deze zullen opnieuw moeten worden vervaardigd en aangebracht worden.
Nu de werkplaats de beschikking heeft over betere bewerkingsmachines, zal het bouwproces ook iets sneller verlopen.
30 april 2022
Door de verhuizing is al het werk aan beide rijtuigen stil komen te liggen.
Nu de werkplaats weer is opgebouwd en ingericht kan het werk worden hervat.
Eerst zullen van de AB 7 de opstaptreden moeten worden vervangen, daar deze zijn gesneuveld met het verlagen in hoogte van de opbouw.
4 maart 2023
Na ruim 11 maanden heeft de werkplaats de werkzaamheden aan de AB 1 en AB 7 hervat.
Beide rijtuigen hebben voorrang gekregen op elk ander werk of project.
6 maart 2023
Van de AB 7 zijn de tussenwanden met schuifdeuren geplaatst, de kopwanden volgen spoedig, evenals de zijwanden.
Hierna kan worden begonnen met de buitenbekleding van teak.
8 maart 2023
De zijwand van de AB 1 wordt bekleedt met de verticale schroten, elk 47x5x1mm in afmeting.
De andere zijde is inmiddels gereed.
Bovenlangs de afwerkingslat van 1,5mm dik die over de gehele lengte de overgang afdekt tussen de raampartij en het dak.
8 maart 2023
Aan de andere zijde zit de overgangslat tussen raampartij en dak tussen de lijmklemmen.
De AB 1 is nu zover gevorderd, dat de balcons gebouwd kunnen worden.
Maar eerst moet de AB 7 worden voorzien van deze verticale schroten....
9 maart 2023
Detail opname van de zijwand van de AB 7 waarbij goed zichtbaar de doorzichtige lexaanplaat als dragend deel de wagenbak vorm geeft.
De verticale schroten aan de buitenzijde en het triplex aan de binnenzijde dienen alleen ter decoratie.
Deze constructie voldoet prima en geeft op deze wijze de mogelijkheid juist dat type rijtuigen te bouwen, dat meestal door de complexe bouwwijze, links gelaten wordt.
Ook de Metallurgique-rijtuigen van bijvoorbeeld de R.T.M. kunnen prima op deze wijze gebouwd worden.
12 maart 2023
'n Saaie regenachtige zondagmiddag is prima te benutten voor het nodige zaagwerk om de vele zitplaatsen te maken voor de AB 1 en AB 7.
12 maart 2023
Van rijtuig AB 7 zijn deels al de banken geplaatst in de 2e klasse, de rest ligt klaar.
Hierna ondergaat de AB 1 dezelfde procedure.
14 maart 2023
Beide rijtuigen hebben nu hun interieur gekregen.
De vloer van het 2e-klasse compartiment van de AB 1 is iets groener dan van de AB 7.
De volgende stap is de bouw van 4 balcons.
Links de AB 1, rechts de AB 7.
16 maart 2023
De opbouw van één der balcons van de AB 1.
Het prominent zichtbare blok hout boven de deuropening is de overbrugging van de schuifdeur naar de dakrand.
Het vaste deel naast de schuifdeur is al verlijmd, de schuifdeur zelf staat onbewerkt tegen de tussendeur naar het 2e klasse compartiment.
19 maart 2023
M.B.S. rijtuig AB 1 heeft inmiddels één dicht balcon.
Om een indruk te krijgen van de rijtuignummers, is het nummer reeds aangebracht.
Deze letters zijn met de hand geschilderd, omdat de printer geen witte letters afdrukt (helaas).
Omdat de nummering definitief is, wordt het nummer rechtstreeks op het kale hout geschilderd.
Bij het aflakken zal het onder de blanke lak beschermd zijn.
Wat de blanke lak voor invloed heeft op blank teakhout, is hier goed te zien
19 maart 2023
Er moet nog genoeg aan het rijtuig gebeuren, maar om het hout te beschermen tegen verkleuring door UV-licht en lak- en lijmbeschadigingen is het alvast deels in de eerste laklaag gezet.
Ook zijn aan beide zijden de maatschappijnaamborden aangebracht, verlijmd op het blanke hout.
22 maart 2023
De AB 1 nog zonder dak en in de eerste laklaag is tijdelijk tussen ander M.B.S. materieel gezet, teneinde ruimte te maken in de werkplaats voor de verdere afbouw van de AB 7.
Tot het moment dat de AB 7 net zover is als de AB 1 op de foto, worden van beide rijtuigen de daken geplaatst waarna de tweede laklaag erop gaat.
Als dat is voltooid volgt de oplevering...
19 maart 2023
Er moet nog genoeg aan het rijtuig gebeuren, maar om het hout te beschermen van beschadiging door UV-licht en lak- en lijmbeschadigingen is het alvast deels in de eerste laklaag gezet.
Ook zijn aan beide zijden de maatschappijnaamborden aangebracht, verlijmd om het blanke hout.